Question
Download Solution PDF'त्सुनामी' या शब्दाचा शब्दश: अर्थ असा आहे: -
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFत्सुनामी हा जपानी शब्द असून मराठी भाषांतर हा "बंदर लाट" आहे.
दोन शब्दाद्वारे प्रतिनिधित्व केले जाते, शीर्ष वर्ण "त्सु" म्हणजे बंदर, तर खालील वर्ण "नामी" म्हणजे "लाट".
पूर्वी, कधीकधी त्सुनामींना सामान्य लोक "भरतीमुळे निर्माण होणार्या लाटा" आणि वैज्ञानिक समुदायाद्वारे "भूकंपामुळे निर्मित समुद्री लाटा" म्हणून संबोधत असत.
संज्ञा "भरतीमुळे निर्माण होणार्या लाटा" हा एक चुकीचा अर्थ आहे; त्सुनामीचा किनार्यावर त्सुनामीचा तडाखा बसतेवेळी होणारा परिणाम समुद्राच्या भरतीच्या पातळीवर अवलंबून असला तरी त्सुनामीचा समुद्राच्या भरतीशी काही संबंध नसतो.
चंद्र, सूर्य आणि ग्रहांचे असंतुलित, आंतरग्रहीय, गुरुत्वीय परिणामांमुळे समुद्राची भरती येते. "भूकंपाची समुद्री लाट" हा शब्ददेखील दिशाभूल करणारा आहे. "भूकंप" भूकंप-संबंधित निर्मिती यंत्रणा सूचित करते, परंतु त्सुनामी भूस्खलन किंवा उल्का प्रभाव यासारख्या भूकंपासंबधित नसलेल्या घटनेमुळे देखील होऊ शकते.
त्सुनामीला कारणीभूत आहे
- प्रस्तर हालचाल स्थळे त्सुनामीची संभाव्य ठिकाणे आहेत
- बहुतेक त्सुनामी ही प्रस्तर हालचाल स्थळांमध्ये झालेल्या भूकंपांमुळे उद्भवते, अशा ठिकाणी भूसंरचनिक प्रस्तराने समुद्री प्रस्तराला सक्तीने आवरणात टाकले आहे. प्रस्तर आणि अधिलिखित स्तर यांच्यातील घर्षण प्रचंड आहे. हा घर्षणाचा कमी व स्थिर दर उपविभागास प्रतिबंधित करतो आणि त्यामुळे दोन स्तर "अडकले" जातात.
- संचित भूकंपाची उर्जा
- अडकलेले प्रस्तर आवरणात खाली उतरत असताना, गती अधिलिखित स्तरामध्ये हळूहळू विकृती आणते. परिणाम संकुचित झर्यामध्ये साठवलेल्या उर्जेप्रमाणेच उर्जा जमा होते. दशके किंवा शतकेदेखील - दीर्घ कालावधीसाठी अधिलिखित स्तरामध्ये ऊर्जा जमा होऊ शकते.
- भूकंप त्सुनामीस कारणीभूत
- दोन अडकलेल्या स्तरांमधील घर्षण क्षमतेपेक्षा जास्त होईपर्यंत अधिलिखित स्तरामध्ये ऊर्जा जमा होते. जेव्हा हे घडते तेव्हा अधिलिखित स्तर परत अनियंत्रित स्थितीत परत येते. ही अचानक हालचाल त्सुनामीचे कारण आहे - कारण यामुळे पाण्यावर परिणाम होत आहे. त्याच वेळी, अधिलिखित स्तराचे अंतर्गत भाग अचानक खाली जातात.
Last updated on Jun 6, 2025
-> AWES Army Public School 2025 notification for registration can be done online between 5th June 2025 and 16th August 2025.
-> The Online screening test is scheduled to be conducted on 20th & 21st September 2025.
-> The exact number of vacancies available in respective schools would be announced by each School Management through
advertisements published in newspapers and respective school website/notice.
-> The Army Welfare Education Society (AWES) conducts the AWES Army Public School Recruitment for teaching posts (PGT, TGT, PRT) in Army Public Schools at various military and cantonment areas across India.
-> Aspirants can go through the AWES Army Public School Preparation Tips to have an edge over others in the exam.