P, Q, R आणि S ही विधाने अशी आहेत की P सत्य असल्यास Q सत्य आहे आणि P असत्य असल्यास Q असत्य आहे. P आणि Q ही विधाने आहेत:

  1. स्वतंत्र
  2. समतुल्य
  3. उप-विसंगत
  4. विसंगत

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : समतुल्य
Free
UGC NET Paper 1: Held on 21st August 2024 Shift 1
50 Qs. 100 Marks 60 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

P, Q, R आणि S ही विधाने अशी आहेत की P सत्य असल्यास Q सत्य आहे आणि P असत्य असल्यास Q असत्य आहे. P आणि Q ही विधाने समतुल्य आहेत.

समतुल्य: 

  • दोन अभिव्यक्ती तार्किकदृष्ट्या समतुल्य असतात जेव्हा त्यांच्या दोन अभिव्यक्तींमध्ये असणाऱ्या सर्व चलांसाठी सत्य मूल्यांच्या सर्व संभाव्य संयोजनांसाठी समान सत्य मूल्य असेल.
  • जेव्हा p आणि q तार्किकदृष्ट्या समतुल्य असतात तेव्हा प्रस्ताव समान किंवा तार्किकदृष्ट्या समतुल्य असतात. जेव्हा p सत्य असेल तेव्हा q सत्य असेल आणि त्याउलट, आणि जेव्हा p असत्य असेल तेव्हा q असत्य असेल आणि त्याउलट.
  • p आणि q तार्किकदृष्ट्या समतुल्य असल्यास, आपण p = q लिहतो.

उप-विसंगत: जेव्हा ते दोन्ही असत्य असणं अशक्य असते तेव्हा प्रस्ताव उप-विसंगत असतात, जरी ते एकाच वेळी सत्य असू शकतात. उदाहरणार्थ "काही लंच विनामूल्य आहेत" हे चुकीचे आहे, "काही लंच विनामूल्य नाहीत" हे बरोबर असावे.

विसंगत: पारंपारिक तर्कशास्त्रात, विरोधाभासात तार्किक विसंगती किंवा दोन किंवा अधिक प्रस्तावांमधील विसंगती असते. असे घडते जेव्हा प्रस्ताव, एकत्रितपणे, तार्किकदृष्ट्या सामान्यतः एकमेकांच्या विरोधाभासाचे (विसंगत) दोन निष्कर्ष काढतात. अशा प्रकारे जर P सत्य असेल तर F असत्य असणे आवश्यक आहे.

Latest UGC NET Updates

Last updated on Jun 25, 2025

-> The UGC Net Admit Card has been released on its official website today.

-> The UGC NET June 2025 exam will be conducted from 25th to 29th June 2025.

-> The UGC-NET exam takes place for 85 subjects, to determine the eligibility for 'Junior Research Fellowship’ and ‘Assistant Professor’ posts, as well as for PhD. admissions.

-> The exam is conducted bi-annually - in June and December cycles.

-> The exam comprises two papers - Paper I and Paper II. Paper I consists of 50 questions and Paper II consists of 100 questions. 

-> The candidates who are preparing for the exam can check the UGC NET Previous Year Papers and UGC NET Test Series to boost their preparations.

More Classical Square of Opposition Questions

More Structure of Arguments Questions

Hot Links: teen patti real cash teen patti master update teen patti all game real cash teen patti teen patti 500 bonus