पंचायत प्रगती निर्देशांक (PAI) संदर्भात पुढील विधाने विचारात घ्या:

1. PAI हा एक बहु-विभागीय आणि बहु-क्षेत्रीय निर्देशांक आहे, जो पंचायतींच्या समग्र विकासाचे मूल्यांकन करतो.

2. PAI आवृत्ती 2.0 मध्ये 29 राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमधील 2 लाखांहून अधिक ग्रामपंचायतींचा विदा समाविष्ट आहे.

3. सदर निर्देशांक केवळ पंचायतींच्या वित्तीय निर्देशकांवर लक्ष केंद्रित करतो.

वरीलपैकी किती विधाने योग्य आहेत?

पर्याय 2 योग्य आहे.

In News

• पंचायती राज मंत्रालयाने अलीकडेच वित्तीय वर्ष 2023-24 साठी PAI आवृत्ती 2.0 सादर करण्यासाठी राष्ट्रीय लेखन-विभागाचे आयोजन केले होते, ज्यामुळे पंचायत विकास मूल्यांकन वाढले आहे.

Key Points

• PAI मध्ये अनेक डोमेन कव्हर करणारे 435 स्थानिक निर्देशक समाविष्ट आहेत. म्हणून, विधान 1 योग्य आहे.
• PAI आवृत्ती 1.0 मध्ये 29 राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमधील 2.16 लाख ग्रामपंचायतींचा समावेश आहे, तर आवृत्ती 2.0 कार्यक्षमता सुधारते. म्हणून, विधान 2 योग्य आहे.
• हा निर्देशांक बहु-क्षेत्रीय असून तो केवळ वित्तीय निर्देशकांवर लक्ष केंद्रित करत नाही. म्हणून, विधान 3 अयोग्य आहे.
• विधान 1 आणि 2 योग्य आहेत, कारण PAI अनेक विकास क्षेत्रांचे मूल्यांकन करते आणि आवृत्ती 1.0 मध्ये 29 राज्ये/केंद्रशासित प्रदेशांमधील 2.16 लाखांहून अधिक ग्रामपंचायतींचा विदा समाविष्ट आहे. म्हणून, विधान 3 अयोग्य आहे. कारण निर्देशांक केवळ वित्तीयच नाही, तर विविध सामाजिक-आर्थिक निर्देशकांचे मूल्यांकन करतो.