______ असे सांगते की तापमान आणि दाबाच्या समान परिस्थितीत वायूंच्या प्रसाराचे दर त्यांच्या घनतेच्या वर्गमूळांच्या व्यस्त प्रमाणात असतात.

योग्य उत्तर ग्रॅहमचा नियम आहे.

Key Points

• ग्रॅहमचा नियम सांगतो की तापमान आणि दाबाच्या समान परिस्थितीत वायूंच्या प्रसरणाचे दर त्यांच्या मोलर वस्तुमानाच्या वर्गमूळांच्या व्यस्त प्रमाणात असतात.
• याचा अर्थ असा की कमी मोलर वस्तुमान असलेला वायू जास्त मोलर वस्तुमान असलेल्या वायूपेक्षा अधिक वेगाने पसरतो.
• उदाहरणार्थ, हायड्रोजन (H2) चे मोलर वस्तुमान 2.016 g/mol आहे, तर ऑक्सिजन (O2) चे मोलर वस्तुमान 32.000 g/mol आहे.
• याचा अर्थ हायड्रोजन समान तापमान आणि दाबाने ऑक्सिजनपेक्षा 4.5 पट वेगाने पसरेल.
• ग्रॅहमचा नियम वायूच्या प्रसाराचा दर मोजण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो.
• ग्रॅहमच्या नियमाचे सूत्र आहे: r = k * √(M)
• येथे:
  • r हा प्रसाराचा दर आहे
  • k हा स्थिरांक आहे
  • M हे वायूचे मोलर मास आहे
• k चे मूल्य प्रायोगिकरित्या निर्धारित केले जाऊ शकते.
• वायूंचे वर्तन समजून घेण्यासाठी ग्रॅहमचा नियम हे एक उपयुक्त साधन आहे.
• वायूंचा प्रसार कसा होईल याचा अंदाज लावण्यासाठी याचा वापर केला जाऊ शकतो आणि त्याचा उपयोग वायूच्या प्रसाराचा दर मोजण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

Additional Information

• टिंडलचा नियम सांगतो की प्रकाशाच्या किरणाचे कणांद्वारे माध्यमातील विखुरणे हे प्रकाशाच्या तरंगलांबीच्या चौथ्या शक्तीच्या व्यस्त प्रमाणात असते.
  • याचा अर्थ असा की प्रकाशाच्या लहान तरंगलांबी लांब तरंगलांबीपेक्षा अधिक सहजपणे विखुरल्या जातात.
• पास्कलचा नियम सांगतो की बंदिस्त द्रवपदार्थात कुठेही दबाव टाकला जातो, तो द्रवपदार्थात सर्व दिशांना समान रीतीने प्रसारित केला जातो.
  • याचा अर्थ असा की जर तुम्ही द्रवपदार्थाच्या एका बिंदूवर दबाव वाढवला तर द्रवातील सर्व बिंदूंवर दबाव वाढेल.
• केपलरचे नियम हे तीन नियम आहेत जे सूर्याभोवती ग्रहांच्या हालचालीचे वर्णन करतात.
  • पहिला नियम सांगतो की ग्रह सूर्याभोवती लंबवर्तुळाकार कक्षेत फिरतात.
  • दुसरा नियम सांगतो की जेव्हा एखादा ग्रह सूर्याच्या सर्वात जवळ असतो तेव्हा त्याचा वेग जास्त असतो आणि तो सूर्यापासून सर्वात दूर असतो.
  • तिसरा नियम सांगतो की ग्रहाच्या कक्षेच्या कालावधीचा वर्ग त्याच्या कक्षेच्या अर्ध-प्रमुख अक्षाच्या घनाच्या प्रमाणात असतो.